Konizacja zwana jest też „biopsją zimnym nożem”, jest często metodą zarówno diagnostyczną, jak i leczniczą. Polega na klinowym wycięciu tkanek w kształcie stożka wokół ujścia kanału szyjki macicy. Na brzegi rany zakłada się szwy lub przyżega się je.

 

Często konizacja usuwa zmienione komórki (dysplastyczne) i tym samym leczenie jest już zakończone. Gdy dysplazja nawraca lub jeżeli stwierdza się nowotwór na zewnętrznej powierzchni szyjki, zaleca się usunięcie całej macicy, zwłaszcza jeśli kobieta nie zamierza już rodzić. Jeśli rak rozprzestrzenia się poza szyjkę macicy wskazana jest operacja lub radioterapia. Mniej więcej 1 kobieta na 10 ma krwawienia z pochwy po konizacji, które może się pojawiać nawet po 2 tygodniach od zabiegu.

U nieznacznego odsetka kobiet po zabiegu następuje zwężenie, a nawet zamknięcie kanału szyjki co utrudnia przechodzenie nasienia i może prowadzić do niepłodności. Inne rzadkie powikłania to niewydolność szyjki macicy w późniejszej ciąży, jeśli w trakcie konizacji usunięto zbyt wiele tkanki. Nieleczona niewydolność szyjki może być przyczyną poronienia lub porodu przedwczesnego. Konizacja

czasem również wywołuje przejściowe zmiany w komórkach szyjki, które przez 3-4 miesiące czynią badanie cytologiczne trudne do oceny.

 Dlatego tez konizacja traci na popularności. Relatywnie nową techniką jest konizacja pętlą elektryczną tzw. elektrokonizacja. W tej metodzie stosuje się pętlę wykonaną z cienkiego drutu, podłączoną do prądu o niskim napięciu. Wycięte tkanki bada się pod mikroskopem na obecność komórek rakowych.